مقایسه اثر نانو ذره اکسید روی با اکسید روی توده ای درحضور و غیاب فعالیت گیرنده های اوپیوئیدی بر رفتارهای اضطرابی در موش صحرایی نر بالغ

مطالعات نشان می دهند که یون روی می تواند در فتار های مرتبط با اضطراب دخیل باشند. از طرفی بین میزان یون روی و عملکرد سیستم اوپیوئیدی نیز ارتباط متقابل وجود دارد. با توجه به معرفی نانو داروها به عنوان داروهای جدید و موثر در پزشکی، هدف پژوهش حاضر مقایسه اثر اکسید روی معمولی و نانو اکسید روی به عنوان مکمل جدید حاوی یون روی در حضور و غیاب فعالیت گیرنده های اوپیوئیدی بر رفتار های اضطرابی در موش های نربالغ نژاد ویستار می باشد. در این پژوهش حیوانات به دوشکل محیطی (درون صفاقی) و مرکزی(درون هیپوکامپی ، ناحیه ca1) دارو دریافت کردند. جهت ارزیابی رفتار اضطرابی نیز از مدل ماز به علاوه مرتفع استفاده گردید. گروه های مجزا مقادیر مختلف اکسیدروی معمولی( mg/kg20و 5،10)، نانو اکسیدروی ( mg/kg20و5،10)، مورفینmg/kg 6 و نالوکسان mg/kg 1 (درون صفاقی) و نالوکسان µg/rat 1را (درون ca1) دریافت کردند. در ادامه مورفین و نالوکسان(محیطی و یا مرکزی) در کنار مقادیر موثر اکسید روی معمولی (mg/kg 10) و نانو اکسیدروی (mg/kg 5) بر اضطراب تزریق شدند. 30 دقیقه پس از تزریق دوم آزمون رفتاری از حیوانات به عمل آمد. جهت بررسی خواص فیزیکوشیمیایی اکسیدروی در بدن تصویر برداری میکروسکوپ الکترونی، جذب اتمی و ph سرم و حامل دارو ها نیز ارزیابی شد. نتایج نشان دادند که اکسید روی معمولی mg/kg 10 و 20 و نانو اکسید روی mg/kg 5 به یک میزان سبب کاهش اضطراب گردیدند که بین اثر ضد اضطرابی مشاهده شده از این ترکیبات و میزان یون روی آزاد شده از آن ها وابستگی قابل توجهی وجود داشت. افزایش مقدار نانو ذرات اکسیدروی نتوانست سبب تجمع پذیری آن ها در بدن بر خلاف نتایج مشاهده شده از سوسپانسیون نانو ذره گردد. اکسید و نانو اکسید روی هر دو به یک میزان سبب افزایش ph بدن و حفظ آن با گذشت زمان گردیدند که این افزایش، تداخلی با اثر ضد اضطرابی این ترکیبات نداشت. مهار گیرنده های اوپیوئیدی با تزریق محیطی نالوکسان نتوانست اثر ضد اضطرابی اکسید روی معمولی و نانو اکسید روی را کاهش دهد، در حالی که کاربرد مورفین در کنار اکسید و نانواکسیدروی به شکل قابل توجهی سبب تقویت اثر ضد اضطرابی این ترکیبات گردید. نالوکسان به شکل مرکزی نیز سبب کاهش اثر ضد اضطرابی اکسید و نانو اکسید روی گردید. بر اساس یافته های حاصل از این تحقیق، نانو اکسید روی به شکل قابل توجهی موثرتر از اکسید روی معمولی اثر ضد اضطرابی نشان داد و مدت دوام این ذرات در بدن نیز بیشتر از ترکیب معمولی آن بودو به نظر می رسد که گیرنده های اوپیوئیدی به طور مستقیم یا غیر مستقیم واسطه اثر ضد اضطرابی اکسید و نانو اکسید روی باشند.